U Srbiji već danima traju masovne blokade puteva i saobraćajnica, koje su pokrenuli studenti, građanski aktivisti i nezadovoljni građani, zahtijevajući prekid policijske represije, oslobađanje privedenih demonstranata i političku odgovornost za nasilje tokom protesta. Protesti su se intenzivirali posljednjih dana i poprimili karakter tzv. „opštih blokada“ – koordinisanih akcija širom zemlje, uključujući Beograd, Novi Sad, Niš, Kragujevac, Čačak, Valjevo, Novi Pazar i brojne druge gradove.
Blokade su najčešće organizovane uz pomoć improvizovanih barikada – kontejnera, vozila, lanaca i ljudskog lanca demonstranata, a cilj im je, kako poručuju organizatori, „zaustaviti sistemsku represiju i probuditi demokratski poredak“. Studenti i druge organizacije civilnog društva pozivaju na svakodnevne blokade, dok se policija povremeno odlučuje na intervenciju.
Tokom posljednje tri noći, zabilježena je pojačana represija: desetine ljudi su privedene, među njima i profesori univerziteta, maloljetnici i stariji građani. Posebno se izdvaja slučaj iz Beograda, gdje je policija silom uklonila blokadu kod Pravnog fakulteta, pri čemu je upotrijebljena sila nad studentima koji su sjedjeli na asfaltu. Slični incidenti desili su se i u Novom Sadu, gdje su korišćeni suzavci i fizička sila kako bi se razbila okupljanja.
Protesti su počeli nakon talasa nezadovoljstva koji je izazvala tragedija u Novom Sadu 1. novembra prethodne godine, kada je zbog urušavanja nadstrešnice željezničke stanice poginulo 16 osoba. Od tada se u javnosti sve glasnije postavlja pitanje odgovornosti vlasti, korupcije u građevinskim poslovima i sve većeg pritiska na nezavisne institucije i medije.
Demonstranti traže:
-
Trenutno oslobađanje svih uhapšenih tokom protesta
-
Smjenu ministra unutrašnjih poslova i direktora policije
-
Raspisivanje vanrednih parlamentarnih i lokalnih izbora
-
Ostavku gradonačelnika Novog Sada i Beograda
-
Formiranje nezavisne komisije za istragu policijske brutalnosti
Reakcije vlasti su za sada kontradiktorne – premijerka i predsjednik Srbije optužuju demonstrante da su „strani plaćenici“ i „rušioci ustavnog poretka“, dok opozicija i brojne međunarodne organizacije upozoravaju na narušavanje osnovnih ljudskih prava i sloboda u zemlji.
Građanski protesti u Srbiji ne pokazuju znakove jenjavanja. Svakim danom se širi broj gradova koji učestvuju u blokadama, a broj građana na ulicama raste. Organizatori najavljuju nastavak pritiska, sve dok, kako kažu, „ne padnu odgovorni i ne dođe sloboda“.
